Eenvoudig je stress omdenken

Een paar jaar geleden deed ik heel vroeg in de morgen mee aan een begeleide bush-walk door het prachtige Zuidafrikaanse Krugerpark. We wandelden op veilige afstand langs allerlei wilde dieren, echt fantastisch. Tijdens de terugrit zag de gids op grote afstand een groep leeuwen. De gids stopte de auto en liet ons uitstappen. Volgens hem kon er weinig gebeuren, de leeuwen waren overdag namelijk lekker lui. Wij vonden dat natuurlijk geweldig, want behalve hun sporen hadden we die ochtend nog geen leeuwen gezien. Voor het geval er toch iets zou gebeuren, kregen we de instructie om niet te rennen en met onze rug naar de auto gekeerd rustig terug te lopen. Maar onze gidsen had een grote inschattingsfout gemaakt. De leeuwen bleken welpjes bij zich te hebben. Een levensgevaarlijke situatie, ook overdag. Na twintig meter wandelen richting de leeuwen, zagen ze ons en begonnen gevaarlijk te grommen. En het werd nog erger. Drie leeuwen stonden op en kwamen op ons af… De gidsen gooiden naar ze met stenen en zeiden dat we ‘rustig’ terug moesten lopen naar de auto, met ons gezicht naar de leeuwen toe… Dit waren de meest stressvolle en angstige twintig meter van mijn leven. Maar ondanks dat, reageerden we allemaal direct en pasten ons razendsnel aan de dreiging aan en we bereikten gelukkig allemaal veilig de auto.

Adequate stress

In ons volle alledaagse bestaan hebben we allemaal wel eens last van stress. Daar is niks ongezonds aan. Stress is namelijk een natuurlijk iets wat ons helpt snel en adequaat te reageren op bedreigende situaties. Binnen fracties van seconden gaat je lichaam in de ‘vlucht- of vechtstand’ zonder dat je daarover hoeft na te denken. Bij mijn ontmoeting met de leeuwen schreeuwde alles in mijn lichaam: “Vlucht”! Dat was op dat moment ook zeer verstandig. Mijn adequaat reagerende stressmechanisme hielp me dus deze levensbedreigende situatie te overleven.

Gelukkig is de kans erg klein dat je in Nederland loslopende leeuwen tegenkomt. Maar we hebben wel genoeg andere alledaagse dingen die ons spanning of stress kunnen bezorgen. Denk bijvoorbeeld aan een deadline, een sollicitatiegesprek, een presentatie, een boze baas, een sportwedstrijd, een eerste date, je kind dat niet luistert, het verlies van je baan, een echtscheiding, een ziekte enzovoort.

Als je bij het geven van een presentatie stress ervaart kan dat je juist helpen. De spanning maakt je dan alerter en voorkomt dat je je makkelijk laten afleiden. We noemen dit een positieve stressreactie.

Ongezonde stress

Helaas keert je razendsnelle, nuttige stressmechanisme zich ook vaak tegen je en komt de ‘vlucht- of vecht’ prikkel op momenten dat hij niet-functioneel is. Dingen die jij persoonlijk als bedreigend labelt kunnen je bijvoorbeeld snel in de stress laten schieten. Maar nu helpt de stress je niet de situatie beter aan te kunnen. Een voorbeeld: Je ligt in je bed en ligt wakker van een deadline op je werk. Je voelt je gestrest. Vechten of vluchten werkt nu niet. Op zich geen ramp, maar als dit soort niet-functionele stress te vaak en te lange tijd aanhoudt raakt je stress-systeem overactief en kan het je op den duur ziek maken en wordt je stress dus ongezond.

Je lijft reageert sowieso

Ons lichaam ziet niet het verschil tussen gezonde of ongezonde stress en reageert altijd. Je bloeddruk gaat omhoog, je hart klopt sneller, spieren spannen zich, je ademhaling versnelt en je spijsvertering vertraagt. De adrenaline in je lichaam zorgt voor deze reacties. Daarnaast produceert je lichaam cortisol. Dit hormoon zorgt ervoor dat je bloedsuikerspiegel omhoog gaat, je stofwisseling versnelt en je meer energie hebt om de stress aan te pakken.

Is de stressvolle gebeurtenis voorbij dan glijdt normaal gesproken de spanning van je af en komt je lichaam tot rust. Maar bij steeds meer mensen gebeurt dat niet en sluimert de stress voort. En daar komen dan weer allerlei gezondheidsklachten uit voort. Deze klachten kunnen zowel lichamelijk als psychosomatisch zijn. Denk bijvoorbeeld aan, spanningshoofdpijn, of nek- en rugproblemen, of maag- en darmproblemen, hartkloppingen, chronische moeheid, veel gepieker, angstgevoelens, huilbuien, te veel of te weinig eten of rusteloosheid. Maar lees vooral even door want hoe ongezond dit alles ook klinkt, zo erg hoeft het niet te zijn.

Stress is onvermijdelijk, maar er ziek van worden hoeft echt niet!

In onze drukke maatschappij hoort stress erbij. Alles valt en staat bij hoe jij je stress benadert. Als je het omarmt als een nuttig signaal en er de gedachte vanaf haalt dat het ongezond voor je is dan blijkt uit wetenschappelijk onderzoek van Kelly McGonical dat je  de negatieve impact op je gezondheid ervan kunt wegnemen. Hoe fijn is dat!

Een voorbeeld; Wanneer ik gestrest ben dan veroorzaakt mijn stressreactie dat ik sneller ga ademen.
Dit betekent dat:

• Standaard gedachte: mijn ademhaling gaat veel sneller, ik heb vast last van angst. Ojee, wat gaat dit doen met mij?
• Alternatieve gedachte: Ik kan het best even rustig en diep ademhalen. Doordat ik sneller adem krijgen mijn hersenen meer zuurstof en kan ik helderder denken.

En hoe eenvoudig dit omdenken ook klinkt, weet dat onder andere onderzoek van Harvard heeft aangetoond dat dit omdenken en omarmen van je stress enorm veel impact heeft op je algehele functioneren en presteren.

Zie je een uitdaging in plaats van een bedreiging, dan gaan je bloedvaten openstaan en gaat er meer zuurstof naar je hersenen. Daardoor kun je onder meer beter informatie verwerken.’ Jeremy Jamieson, psycholoog

Omdenken van je stress

De sleutel voor een veel prettiger leven met stress is dus dichterbij dan je denkt. Door je stress om te denken en te relativeren wordt jouw stress een hanteerbaar iets. Maar waar te beginnen? In mijn Ebook Meer rust is een keuze vind je 6 super-simpele manieren om jouw stress om te denken. Klik hier om deze 6 omdenk-tips te ontvangen. En uiteraard kan je voor meer persoonlijke hulp altijd een vrijblijvend kennismakingsgesprek met mij aanvragen via ingrid@365mindful.nl. Dan bekijken we samen hoe  coaching jou kan helpen.