Perfectioneer je perfectionisme, van ongezond naar gezond!

 Je krijgt geen stress omdat je niet perfect bent; je krijgt stress omdat je perfect wil zijn! Lees in de blog van deze week hoe je ongezond perfectionisme dat gebaseerd is op weinig zelfvertrouwen en een laag zelfbeeld kan ombuigen naar gezond perfectionisme. Want pas als je je ongezonde perfectionisme laat varen dan merk je hoeveel rust en ruimte je krijgt om vanuit ontspanning te leven en meer te kunnen genieten. 

You were born to be real, not to be always perfect

Veel van mijn vrouwelijke klanten zijn perfectionisten.  Op allerlei fronten in hun leven willen ze het perfect doen:

• op hun werk
• in de huishouding
• bij de opvoeding
• qua uiterlijk en kleding
• qua fitheid en gezondheid
• in het sociale leven (je druk maken om etentjes en feestjes)
• de inrichting thuis etc.
• als partner
• qua vrije tijdsbesteding (de ‘perfecte hobby en vakantie’)
• enzovoort…

Op het eerste oog is er niks mis met het stellen van hoge eisen. En de laatste jaren blijkt uit wetenschappelijk onderzoek naar perfectionisme dat ‘gezond’ perfectionisme je ver kan brengen. Maar er is ook ongezond perfectionisme die gekoppeld is aan weinig zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld. Helaas zie ik in mijn coaching praktijk bij veel vrouwen dit ongezonde perfectionisme nog te vaak voorbij komen. In deze blog wil ik dan ook aan de hand van wetenschappelijk onderzoek laten zien hoe je je perfectionisme kan perfectioneren, van ongezond naar gezond! 

Gezond versus ongezond perfectionisme 

Perfectionisten delen met elkaar een hang naar orde en overzicht. Onderzoek naar perfectionisme heeft de afgelopen jaren geleerd dat perfectionisten onderling verder sterk van elkaar kunnen verschillen. En dat je die verschillen grosso modo onder twee termen kunt vangen: gezond en ongezond.

Gezonde perfectionisten hebben hun leven op orde, zijn opvallend stressbestendig, worden gewaardeerd door hun omgeving en zijn doorgaans heel gelukkig. Ze worden gedreven door een ideaalbeeld: hier wil ik heen en ik heb er vertrouwen in dat ik dat ook kan.

Ongezonde perfectionisten denken vaak erg zwart-wit. Iets is geslaagd of mislukt. Hierdoor ervaren ze erg veel stress, angst om te falen of een gevoel van falen en piekeren ze veel. Ze voelen zich minder gelukkig dan de gezonde perfectionisten. Ze worden namelijk gedreven door angst: als ik niet voorbeeldig presteer, zullen ze me afwijzen. Maar dat streven gaat ondertussen niet gepaard met veel vertrouwen in eigen kunnen. En als ze dan toch, dankzij die consciëntieuze inslag en vasthoudendheid, een mooie prestatie neerzetten, denken ze dat het door de gunstige omstandigheden komt. Of ze denken dat het te makkelijk was, en leggen een volgende keer de lat hoger.

Het is voor een ‘ongezonde’ perfectionist dus belangrijk om zijn perfectionisme om te buigen naar ‘gezond’ perfectionisme. Maar hoe?  Allereerst door af te kijken hoe een gezonde perfectionist handelt!

Wat kan een ongezonde perfectionist leren van een gezonde perfectionist?

Volgens de Amerikaanse klinisch psycholoog Jeff Szymanski weten gezonde perfectionisten onder andere:

dat zwart-wit denken niet loont. Ongezonde perfectionisten hebben die neiging heel sterk. Eén verspreking verpest voor hun gevoel een hele presentatie, één vlekje hun hele outfit, een woordenwisseling met hun partner is meteen een drama enzovoort. De discrepantie tussen hun streefniveau en hun daadwerkelijke prestatie is vaak groot. Het lijkt er, kortom, op dat ongezonde perfectionisten maar twee standen kennen. Aan en Uit. En dat maakt dat ze zich ook niet kunnen voorstellen dat traploos dimmen ook tot de mogelijkheden behoort. Ietsje minder perfectionistisch bestaat voor hen gewoon niet. Dáár valt de winst te boeken. In het besef dat er een enorm grijs veld zit tussen volmaakt en gewoon oké. 

dat zelfkritiek opbouwend moet zijn. Ongezonde perfectionisten ranselen zichzelf af als ze een fout maken, gezonde perfectionisten oordelen eerlijk maar mild over zichzelf. Ze steken hun energie liever in de vraag waardoor het fout ging en hoe het volgende keer beter kan. Ze leren van hun fouten en blijven mild. Zelfcompassie is dus belangrijk voor gezond perfectionisme. 

hoe zinnig hulp of feedback vragen is. Het is geen teken van zwakte; je laat er juist mee zien dat je leergierig bent. Vaak wordt je werk er alleen maar beter van als je het al in een vroeg stadium voorlegt aan iemand wiens oordeel je vertrouwt. Bang dat je de reacties niet aankunt? Spreek van tevoren met jezelf af dat je er inhoudelijk niet op in hoeft te gaan – het is voldoende om vriendelijk ‘bedankt’ te zeggen en alles na afloop nog eens rustig te overwegen.

wanneer doorgaan onzinnig wordt. Een van de grote fouten die perfectionisten maken, is te denken: als een beetje van iets goed is, is meer ervan beter. Niet dus! Een tekst één keer op fouten checken levert een enorme kwaliteitsverbetering op, daarna neemt de opbrengst snel af. Sta dus geregeld stil bij de vraag of je inspanningen nog wel in verhouding zijn tot de opbrengst. Bijkomend voordeel: tijdswinst!

dat niemand op alle terreinen kan uitblinken. De tienduizend-urenregel van de Amerikaanse psycholoog K. Anders Ericsson leert dat je pas echt goed wordt in dingen waarin je veel tijd én gerichte training steekt. Het is dus per definitie onmogelijk om ‘overal’ goed in te zijn.

(Bron: The perfectionist’s handbook. Take risks, invite criticism, and make the most of your mistakes, auteur: Jeff Szymanski) 

Zelfvertrouwen en zelfbeeld

Afkijken hoe een gezonde perfectionist handelt is dus iets wat ik mijn perfectionistische klanten leer zodat ze de angel uit hun ongezonde perfectionisme kunnen halen.

Maar het belangrijkste blijft het versterken van je zelfvertrouwen en zelfbeeld. Niet afhankelijk zijn van de waardering van anderen. De mening van anderen niet bepalend laten zijn voor je gevoel van eigenwaarde oftewel je zelfbeeld. Dan hoef je jezelf niet meer zo te bewijzen richting anderen, maar ben je gewoon al goed genoeg!Dit scheelt ontzettend veel stress en onrust. Want pas als je je ongezonde perfectionisme laat varen dan merk je dat je veel meer rust en ruimte krijgt om vanuit ontspanning te leven en meer te kunnen genieten.

“Laat je niet leiden door anderen, maar leid jezelf” – Loesje

 

Ik wens je veel succes met de tips hierboven. Zou je wel wat extra ondersteuning kunnen gebruiken om je zelfvertrouwen en zelfbeeld te verstrerken, dan kan dat ook. De aankomende 2 weken geef ik aan maximaal 4 mensen een half uur gratis telefonische coaching. Geïnteresseerd? Meld je dan hiervoor aan en stuur me een mailtje ingrid@365mindful.nl.

Fijne dag!

Hartelijke groet,

Ingrid